برگزاری نشست تخصصی تحلیل آثار در موزه‌های هنر

نشست تخصصی تحلیل آثار در موزه های هنر، روز دوشنبه21/ 08/ 1403به همت انجمن علمی دانشجوئی طراحی پارچه و لباس دانشگاه الزهرا(س) و باحمایت انجمن علمی پژوهش های هنری ایران در سالن آمفی تأتر دانشکده هنر برگزار گردید. در ابتدای نشست دکتر سپیده یاقوتی دبیر نشست پس از معرفی دکتر اعظم صفی پور ارائه دهنده نشست ، توضیحاتی کلی جهت آشنایی شرکت کنندگان درمورد برنامه ارائه دادند. سپس دکتر صفی پور با ذکر مقدماتی بیان داشتند که تعاریف در مورد موزه در گذشته و امروز چگونه تغییر پیدا کرده است. به گونه‌ای که اگرچه در گذشته موزه‌ها صرفا مکانی برای نگهداری اشیاء و آثار تلقی می‌شدند اما امروزه بحث میراث ناملموس، جایگاه ویژه‌ای در تعریف موزه‌ها پیدا کرده است و در دانش موزه‌داری، علاوه بر توجه به فرم، بحث محتوا نیز اهمیت یافته و با توجه به شکل‌گیری موزه‌های مفهومی در دنیا، می‌توان گفت مفهوم دریافت شده از آثار، از خود آن‌ها تاثیرگذارتر هستند.
در ادامه در مورد تقسیم‌بندی انواع میراث تعاریفی ارائه شد. به بیان ارائه دهنده ، به طور کلی میراث یا طبیعی هستندکه از گذشته به انسان رسیده‌اند و انسان نقشی در آن‌ها نداشته است؛ مانند کوه دماوند که میراثی طبیعی است که برای ایرانیان به عنوان نمادها و نشانه‌های مختلف شناخته شده است و یا فرهنگی هستند که اصطلاحاً هر جا که انسان حضور داشته باشد، فرهنگ معنا پیدا کرده و به تفاوت میان آدمیان بستگی دارد.
میراث فرهنگی، خود به میراث ملموس و ناملموس تقسیم می‌شود. میراث ملموس به عنوان هر چه که دیده می‌شود و به صورت فیزیکی وجود دارد و میراث ناملموس به عنوان هر آنچه که به یادگار باقی مانده باشد، تعریف می‌شوند. میراث ناملموس از دهه‌ی 50 میلادی و پس از جنگ جهانی، با توجه به از بین رفتن آثار در طی جنگ مطرح شد . میراث ملموس نیز، خود به میراث منقول و نامنقول دسته‌بندی شده‌اند که اگر میراث مورد نظر، قابل جابه‌جایی باشند مانند آثار موزه ای منقول و اگر مانند بناهای تاریخی قابلیت جابه‌جایی نداشته باشند نامنقول تعریف می‌شوند.
آنچه در ادامه بحث توسط ارائه دهنده و دبیر نشست مورد بحث و بررسی قرار گرفت، قانون هم‌نشینی و جانشینی سوسور به عنوان مقدمه‌ای بر اصول نظم‌دهی بود و هم‌نشینی به این گونه تعریف شد که اجزای یک ساختار در کنار یکدیگر، مفهومی را می‌رسانند و اگر اجزا را جایگزین کنیم و مفهوم را مورد بررسی مجدد قرار دهیم، جانشینی شکل گرفته است. در ادامه به نظریه مرتبط کانت در این خصوص پرداخته شد که ‌موزه‌ را به جمله و آثار را به واژگان تشبیه کرده است.
سپس برای توصیف بهتر مباحث، توسط ارائه دهنده مثال‌هایی از مراسم "زوهر به آتش" به عنوان میراث فراموش‌شده‌ای که فرم دارد اما محتوا و چرایی انجام آن از یاد رفته است، سخن به میان آمد و بیان شد که انسان مدرن می‌خواهد دلیل انجام هر کار را بداند و انسان سنتی، صرفا با توجه به باور خود عمل می‌کند و معتقد است که ورای انجام عمل، نیکی نهفته‌ای وجود دارد. در ادامه به مثال‌های مرتبط دیگری نیزاشاره شد.
همچنین عنوان گردید که اهمیت میراث ناملموس زمانی مشخص‌ می‌شود که بدانیم، یونسکو تمامی کشورها را ملزم به ثبت آثار ناملموس خود که شامل هر آنچه که مربوط به دانش و مهارت ساخت اثر، جشن‌ها، زبان اعم از ضرب‌المثل و داستان و جنبه‌های نمایشی مانند نقالی و تعزیه و ... نموده است.

آنچه در ادامه مطرح شد بحث تکثر مخاطب بود که موزه‌ها را از حالت سنتی به رویکرد مخاطب محور سوق داده است. در انتهای برنامه نیز شرکت‌کنندگان سوالات مفید و کاربردی خود را در رابطه با وظیفه دغدغه مندان حوزه هنر در قبال میراث فرهنگی و جایگاه و عملکرد موزه‌ها و تدابیر مختلف آن‌ها در این خصوص پرسیدند که دکتر یاقوتی و دکتر صفی پور با پاسخ به آن‌ها باعث تکمیل هرچه بیشتر مباحث شدند.

 

تهیه و تنظیم خبر:
ملیکا آریانسب
دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی پارچه و لباس دانشگاه الزهرا(س)